Wzdęcia, dietetyk i jego wiedza to twoja skuteczna pomoc! Zmień swój sposób żywienia, zapomnij o dyskomforcie i ciążowym brzuchu, na zawsze!
Wzdęcia to częsty problem pacjentów, którzy zgłaszają się do dietetyka klinicznego o pomoc. Wzdęcia to uczucie, że w obrębie jamy brzusznej znajduje się nadmierna ilość gazów, nadmierna wypukłość i twardość. Przeważnie występuje wrażenie powiększonego brzucha, nazywanego brzuchem ciążowym lub ciążą spożywczą. Ponadto odczuwalny jest dyskomfort oraz zmieniona częstotliwość wypróżnień. Przyczyna wzdęć może być różna, w pierwszej kolejności zawsze należy rozpatrywać czynniki dietetyczne. Jak się pozbyć wzdęć, o tym będzie w tym wpisie!
Etiologia.
Wzdęcie brzucha jest objawem coraz częściej zgłaszanym przez pacjentów. Obecność wzdęcia jest związana ze zwiększoną ilością gazów jelitowych oraz zwiększeniem obwodu brzucha. Pacjenci bardzo często skarżą się na towarzyszące wzdęciom bóle brzucha. Ponadto inne objawy towarzyszące nadmiernej ilości gazów to jadłowstręt, cuchnący oddech, nudności, kruczenie w jamie brzusznej oraz zaparcia. Co ważne wzdęcie brzucha jest zaliczane do zaburzeń czynnościowych, gdyż w większości przypadków u podstawy problemu leży zaburzenie czucia trzewnego oraz motoryki jelit.
Zgodnie z III kryteriami rzymskimi definicja wzdęcia o charakterze czynnościowym to nawracające uczucie powiększenia obwodu brzucha trwające przez 3 dni w miesiącu, utrzymujące się przez kolejne 3 miesiące.
Przyczyny wzdęć.
Jako przyczyny powodujące wzdęcia brzucha wymienia się:
- Zespół jelita drażliwego IBS,
- zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego SIBO,
- nieprawidłowe trawienie i nietolerancję węglowodanów,
- przewlekłe zaparcia,
- rak jelita grubego, stan po zabiegach chirurgicznych, niedrożność przewodu pokarmowego,
- celiakię – dotyczy 1% populacji,
- choroby układowe, nieswoiste choroby jelit.
Podkreślić należy, że wielu pacjentów borykających się z przewlekłymi wzdęciami to osoby cierpiące na IBS. Zespół jelita drażliwego (irritable bowel syndrome – IBS) jest to jednostka chorobowa o nie do końca poznanej etiologii i zarazem najczęstsza przyczyna zaburzeń gastroenterologicznych (10% populacji).
IBS, a przewlekłe wzdęcia.
Około 90% osób chorujących na IBS skarży się na przewlekłe wzdęcia. IBS objawia się m.in.:
- bólami brzucha
- zmianą rytmu wypróżnień
- uczuciem wzdęcia
Co ważne, objawy te nie są uwarunkowane chorobą organiczną. Jedynym ratunkiem dla osób z IBS jest zmiana sposobu żywienia i wypracowanie właściwego sposobu żywienia. Podkreślić należy, że IBS jest stanem nieodwracalnym. Stąd pacjent musi wprowadzić trwałe zmiany w sposobie żywienia, aby na stałe pozbyć się uporczywych wzdęć. W tej kwestii niedoceniona jest współpraca z dietetykiem klinicznym. Gdyż to właśnie dietetyk nauczy Cię jak jeść, aby skutecznie pomoże pozbyć się wzdęć, na zawsze !
SIBO, a IBS- jak odróżnić?
W rzeczywistości jest ciężko odróżnić czy mamy do czynienia z SIBO czy IBS. Wynika to z faktu, że objawy IBS i SIBO się na siebie nakładają. Statystycznie patrząc SIBO jest przyczyną około 78% przypadków zespołu jelita drażliwego.
Główne różnice między SIBO i IBS? W SIBO występuje nadmierny wzrost bakterii w jelitach, zaś IBS to nadwrażliwość jelita-zaburzenia perystaltyki jelit i zwiększona wrażliwość na bodźce. Różnica polega na tym, że SIBO wymaga zastosowania leczenia, zaś IBS (bez SIBO) jedynie zastosowania odpowiedniej diety.
Ponadto SIBO powoduje zaburzenia trawienia i wchłaniania. Głównymi objawami są: wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, zaparcia. Nieleczone SIBO ma niekorzystny wpływ na zdrowie, gdyż w związku z zaburzeniem trawienia i wchłaniania powoduje niedobory witamin i minerałów (szczególnie żelaza, B12, B9).
W przypadku kiedy podjęte zostały liczne, nieudane próby pozbycia się problemów z wzdęciami, powinniśmy przeprowadzić diagnostykę w kierunku SIBO. W celu diagnozowania SIBO należy wykonać wodorowo-metanowy test oddechowy. Ważne jest, aby pomiar obejmował stężenie dwóch gazów: wodoru (H2), metanu (CH4).
Jeśli z jakichś przyczyn nie możemy lub nie chcemy wykonać badania w kierunku SIBO, możemy w pierwszej kolejności zastosować dietę dedykowaną dla Zespołu Jelita Drażliwego IBS. Dzięki temu będziemy w stanie określić prawdopodobieństwo występowania SIBO. Gdyż w takiej sytuacji, mimo eliminacji produktów fermentujących z diety wzdęcia całkowicie nie ustąpią. Możemy jedynie odczuć zmniejszenie natężenia ich występowania.
Jeśli zmiana diety spowoduje całkowitą eliminację wzdęć, wtedy najprawdopodobniej mamy do czynienia z IBS. Jeśli zaś dolegliwości całkowicie nie ustąpią, wtedy konieczne jest, aby wykonać test na SIBO. Co ważne, nie możemy leczyć się w kierunku SIBO bez wykonania diagnostyki!
Diagnostyka.
Po pierwsze, IBS jest stanem, w przebiegu którego diagnostyka przewodu pokarmowego (gastroskopia, kolonoskopia) nie stwierdza żadnych nieprawidłowości.
Po drugie, za rozpoznaniem zespołu jelita nadwrażliwego przemawiają przede wszystkim stwierdzane w wywiadach chorobowych objawy i ich zgodność z Kryteriami Rzymskimi IV.
O tym jak rozpoznać IBS przeczytasz tutaj.
Po trzecie, z wieloletnich obserwacji dużych grup pacjentów z IBS wynika, że nie są oni bardziej niż reszta populacji podatni na wystąpienie chorób zapalnych jelit czy raka jelita grubego, ani nie potrzebują większej liczby badań kontrolnych niż osoby całkowicie zdrowe.
Podkreślić należy, że po długim okresie utrzymywania się dolegliwości, zwłaszcza z dominującym zaparciem stolca, nieco częściej mogą być stwierdzane nabyte uchyłki okrężnicy.
Dieta. Wzdęcia, IBS.
Ponieważ jednoznaczna przyczyna choroby nie jest poznana, nie opracowano farmakologicznego sposobu jej skutecznego oraz trwałego wyleczenia. Stąd IBS ma charakter czynnościowy i przewlekły, a jego objawy mogą utrzymywać się latami. Najważniejsze kroki to:
- modyfikacje dietetyczne
- wpływ na uwarunkowania psychologiczne
- suplementacja
Konieczna jest modyfikacja diety i eliminacja frakcji fermentujących węglowodanów (FODMAP), które powodują wzdęcia. Kiedy od dawna masz wzdęcia, dietetyk często jest deską ratunku.
Wzdęcia, dieta, dietetyk, współpraca.
Po pierwsze, niektórzy pacjenci z wzdęciami nie mają wątpliwości, że pokarmy są przyczyną ich dolegliwości. Co niekiedy może prowadzić do nieracjonalnych restrykcji, niewygody, a nawet grozić niedoborami pokarmowymi.
Po drugie, faktem jest, że wśród pacjentów z wzdęciami modyfikacje dietetyczne mogą przynieść trwałą poprawę. Badania wykazują, że zastosowanie diety, w porównaniu z brakiem zaleceń dietetycznych, wykazywało istotną statystycznie skuteczność. Dzięki modyfikacji składu mikrobioty jelitowej i wsparciu funkcjonalności przewodu pokarmowego.
Co najważniejsze, najskuteczniejszym postępowaniem żywieniowym dla osób z przewlekłymi wzdęciami jest zastosowanie diety low FODMAP, a następnie stopniowe jej rozszerzenie. W efekcie pacjent może wypracować najlepszy dla siebie system żywienia.
Wzdęcia dietetyk – Twój ratunek!
Jeśli od dłuższego czasu borykasz się z uporczywymi wzdęciami, sam nie dajesz sobie rady z ustawieniem diety, czas oddać się w ręce doświadczonego specjalisty, który nauczy Cię jak jeść lub wskaże odpowiednią diagnostykę (jeśli jest konieczna). Kontakt tutaj.
Pamiętaj, że w wielu przypadkach współpraca z dietetykiem to jedyny ratunek, a zarazem skuteczna pomoc na wzdęcia! Wydane na opiekę dietetyczną pieniądze, to inwestycja w zdrowie, przyszłość oraz nowe nauki, które będą owocować do końca życia!
Pamiętaj, że w pierwszej kolejności zawsze rozpatrywane są czynniki dietetyczne, a następnie możliwe ewentualne występowanie innych jednostek chorobowych (np. SIBO, celiakia).
BIBLIOGRAFIA
- Skwierczyńska, A. Wzdęcia brzucha. Przyczyny, objawy i postępowanie.
- GulbickaD, P., & GrzymisławskiE, M. Wzdęcia brzucha–najczęstsze przyczyny i postępowanie.
- Skrzydło-Radomańska, B. Zespół jelita nadwrażliwego.