Pszenica a stany zapalne.

Pszenica a stany zapalne. Spożywanie pszenicy i jej w wpływ na zdrowie, to temat, który budzi spore zainteresowanie. Obecnie dużo mówi się o szkodliwości wysokiego spożycia pszenicy w diecie i jej negatywnego wpływu na zdrowie człowieka. Powszechnie uważa się, że najbardziej szkodliwy jest zawarty w pszenicy gluten- a mianowicie białko glutenowe, jakim jest gliadyna. Jednak jak się okazuje, nie tylko zawarta w pszenicy gliadyna szkodzi zdrowiu. Gdyż za rozwój ogólnoustrojowych stanów zapalnych odpowiadają także nieglutenowe białka albuminy pszennej. W tym wpisie rozłożę na czynniki pierwsze szkodliwość oraz potencjał prozapalny, tak popularnej w powszechnej diecie pszenicy. Koniecznie zostań ze mną do końca tego tekstu!

Pszenica a stany zapalne – jaki jest związek?

Pszenica zawiera białka glutenowe– gliadynę i gluteinę, które są trudne do rozkładu przez enzymy trawienne (proteazy) w przewodzie pokarmowym człowieka. Skutkiem tego są niedostatecznie strawione peptydy, które negatywnie oddziałują na układ odpornościowy.

Mówiąc w dużym skrócie, zawarty w pszenicy gluten jest oporny na trawienie. Skutkiem tego są przewlekłe stany zapalne w jelicie cienkim, prowadzące do dysbiozy jelitowej, osłabionego wchłaniania składników odżywczych i objawów ogólnoustrojowych. Pamiętajmy, że pracę układu odpornościowego reguluje stan naszej mikroflory jelitowej, a wysokie spożycie pszenicy w diecie prowadzi do dysbiozy jelitowej.

W badaniach naukowych wykazano, że fragmenty gliadyny prowadzą do rozluźnienia połączeń ścisłych i wzrostu przepuszczalności jelit, co związane jest z aktywacją ścieżki zonuliny.

Ponadto pszenica oraz produkty pszenne posiadają wysoki IG, co niekorzystnie wpływa na gospodarkę cukrową organizmu, dodatkowo wywołując silną odpowiedź immunologiczną.

Białka nieglutenowe- albuminy pszenicy.

Białka glutenu – gliadyna i glutenina stanowią łącznie około 80% białek pszenicy. Pozostała część (20%) to białka nieglutenowe- albuminy.

Do grupy nieglutenowych białek pszenicy należą amylazy pszenicy (ATI) i inhibitory trypsyny. Mimo, że albuminy zawarte w pszenicy stanowią niewielką zawartość białek w pszenicy, to naukowcy zaobserwowali, że mogą wywoływać silne reakcje zapalne poza układem pokarmowym:

• w nerkach,
• mózgu,
• śledzionie,
• węzłach chłonnych.

Zatem stany zapalne prowokowane przez spożycie pszenicy obejmują inne obszary organizmu. Ten system działania może powodować rozwój lub zaostrzać przebieg chorób przewlekłych, w tym chorób o podłożu autoimmunologicznym.

Istnieją dowody naukowe, gdzie zaobserwowano pogorszenie objawów wskutek spożywania pszenicy w przebiegu chorób takich jak:

• astma,
• stwardnienie rozsiane,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• toczeń rumieniowy,
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby.

Inhibitory amylazy-trypsyny (ATI)

Inhibitory amylazy- trypsyny (AT) stanowią białka albuminy występujące w pszenicy, stanowią ok. 4% wszystkich białek. Są wysoce oporne na działanie enzymów trawiennych (proteazy jelitowe) i mogą indukować uwalnianie cytokin prozapalnych z monocytów, makrofagów, komórek dendrytycznych. 

ATI mogą wywołać aktywację wrodzonych komórek odpornościowych oraz stan zapalny w obrębie jelit. 

W rezultacie ATI aktywują układ immunologiczny, co zostało potwierdzone w badaniach. Naukowcy potwierdzili, że ATI stymulują monocyty, makrofagi i komórki dendrytyczne do produkcji cytokin prozapalnych: IL-8, IL-12, TNF, MCP-1 i RANTES.

Podsumowanie

Pszenica ma wpływ na stany zapalne w organizmie. Nadmierne spożycie produktów pszennych w typowej diecie Polaków skutkuje wystąpieniem chronicznych stanów zapalnych w organizmie, a co za tym idzie, pogorszeniem stanu zdrowia. Co może powodować rozwój chorób przewlekłych, w tym chorób autoimmunologicznych.

Jak się okazuje nie tylko gluten w pszenicy, nasila przewlekłe stany zapalne. Gdyż pszenica w swoim składzie zawiera także białka nieglutenowe- albuminy (ATI i inhibitory trypsyny ), które niezależnie od glutenu mogą wywoływać lub nasilać reakcje immunologiczne.

Udowodniono, że u niektórych osób albuminy aktywują receptory (TLR4) na komórkach odpornościowych, co prowadzi to do wydzielania cytokin prozapalnych (TNF-α, IL-8, IL-12), niezależnie od glutenu. W efekcie spożywanie pszenicy nasila przebieg chorób u osób z zespołem jelita drażliwego, chorobami autoimmunologicznymi, a także u osób zdrowych z nadwrażliwością, wywołując różnego rodzaju reakcje ogólnoustrojowe.

Bibliografia:

1. Roszkowska A, Pawlicka M, Mroczek A, Bałabuszek K, Nieradko-Iwanicka B. Non-Celiac Gluten Sensitivity: A Review. Medicina (Kaunas). 2019 May 28;55(6):222. doi: 10.3390/medicina55060222. PMID: 31142014; PMCID: PMC6630947.
2. Zevallos VF, Raker VK, Maxeiner J, Scholtes P, Steinbrink K, Schuppan D. Dietary wheat amylase trypsin inhibitors exacerbate murine allergic airway inflammation. Eur J Nutr. 2019 Jun;58(4):1507-1514. doi: 10.1007/s00394-018-1681-6. Epub 2018 Mar 29. PMID: 29600329. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29600329/
3. Zevallos et al., Gut 2017 – „ATIs induce intestinal inflammation via TLR4 activation.”
4. Khaleghi S, Ju JM, Lamba A, Murray JA. The potential utility of tight junction regulation in celiac disease: focus on larazotide acetate. Therapeutic Advances in Gastroenterology. 2015;9(1):37-49. doi:10.1177/1756283X15616576