Dieta przeciwzapalna to najlepsza droga do zdrowia. Z jednej strony stanowi doskonałą prewencję rozwoju chorób, z drugiej niezwykłą skuteczność w leczeniu chorób autoimmunologicznych. Wynika to z faktu, że zasady diety zakładają eliminację produktów prozapalnych. Produkty zawarte w diecie wykazują właściwości, które wspomagają pracę układu odpornościowego. Dzięki czemu, dieta znajduje bardzo szerokie zastosowanie wśród różnych grup populacji. Osób zdrowych, osób z chorobami z autoagresji oraz sportowców.
Skutki przewlekłego stanu zapalnego
Chroniczny stan zapalny towarzyszy nie tylko chorobom autoimmunologicznym, ale również licznym chorobom cywilizacyjnym oraz zaburzeniom metabolicznym, takim jak otyłość i insulinooporność. Co więcej, przewlekły stan zapalny związany jest również z chronicznym zmęczeniem, brakiem energii życiowej, motywacji do działania. Zaznaczyć należy, że są to objawy, które towarzyszą coraz większej ilości osób. Ponadto osoby stosujące dietę typu zachodniego-mocno prozapalną borykają się z większą podatnością na infekcje (często chorują) oraz osłabioną regeneracją organizmu.
Stan zapalny, patogeneza.
W rzeczywistości stan zapalny i towarzyszące mu przewlekłe zapalenie w organizmie, charakteryzuje się zwiększonym poziomem cytokin zapalnych, które zaburzają pracę układu odpornościowego. Do tego nadmierna ilość tkanki tłuszczowej towarzysząca zjawisku otyłości i nadwagi dodatkowo nasila stan zapalny w organizmie. Wynika to z faktu, że komórki tłuszczowe wykazują działanie pro-zaplane, poprzez uwalnianie cytokin prozapalnych i wolnych kwasów tłuszczowych.
Opisane zjawisko jest jedną z przyczyn, tak powszechnej obecnie, insulinooporności. Insulinooporność jest związana z ogólnoustrojowym stanem zapalnym. W rezultacie, wprowadzenie diety przeciwzapalnej daje doskonałe efekty, zarówno redukcyjne, jak i zdrowotne.
Dla kogo dieta przeciwzapalna?
Przede wszystkim, dieta oparta na produktach przeciwzapalnych działa wielokierunkowo. Po pierwsze, skutecznie chroni osoby zdrowie przez rozwojem chorób cywilizacyjnych, po drugie, osobom, które cierpią na choroby autoimmunologiczne pomaga zniwelować uporczywe objawy choroby i wprowadzić w stan remisji. A co za tym idzie poprawia jakość życia pacjenta.
Jeżeli szukasz sposobu na zachowanie zdrowia, cierpisz na chorobę o podłożu zapalnym, otyłość, a może trenujesz na wysokim poziomie- dieta przeciwzapalna jest dla Ciebie!
Co więcej, model żywienia oparty na zasadach diety przeciwzapalnej znajduje także zastosowanie w odniesieniu do sportowców. Gdyż mimalizuje powstałe wskutek intensywnego wysiłku i obciążeń treningowych stany zapalne, a co za tym idzie usprawnia regenerację sportowca. Dzięki czemu daje możliwość trenowania na najwyższym poziomie.
Choroby Autoimmunologiczne
Szeroko zgromadzona wiedza naukowa jasno wykazuje, że dieta przeciwzapalna jest bardzo skutecznym sposobem na radzenie sobie z chorobami autoimmunologicznymi. Gdyż wszystkie choroby z autoagresji wynikają z ogólnoustrojowego stanu zapalnego.
Dieta przeciwzapalna to ratunek dla osób cierpiących na choroby z autoagresji. Takich jak:
- choroby neurologiczne: stwardnienie rozsiane, ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia;
- choroby tarczycy: Hashimito, choroba Gravesa-Basedowa;
- cukrzyca typu I, choroba Addisona;
- choroby skóry: bielactwo nabyte, łuszczyca, łysienie plackowate;
- celiakia, zapalenia jelit: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna
- niedokrwistość Addisona-Biermera;
- choroby tkanki łącznej: toczeń rumieniowaty układowy, twardzina, zapalenia naczyń,
- zapalenia stawów: reumatoidalne, reaktywne, łuszczycowe, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zespół Sjögrena.
Podkreślić należy, że wszystkie wymienione wyżej schorzenia związane są z ogólnoustrojowym stanem zapalnym. W rezultacie, nierzadko dochodzi do rozwoju więcej, niż jednej choroby autoimmunologicznej, np. Hashimoto i Celiakii. Co ważne poziom stanu zapalnego w organizmie może być łagodzony lub zaostrzany przez czynniki dietetyczne i styl życia (sen, stres, toksyny). Zatem jakie postępowanie żywieniowe zastosować w odniesieniu do osób z chorobami autoimmunologicznymi?
Jeśli chcemy odzyskać zdrowie, koniecznie musimy zmienić dietę i zadbać o zdrowie.
Dieta przeciwzapalna
W rzeczywistości zastosowanie diety przeciwzapalnej pomaga w poprawie kondycji organizmu oraz stanu zdrowia. Wynika to z faktu, że dieta przeciwzapalna skupia się na produktach wspomagających pracę układu odpornościowego, a eliminuje substancje, które je zaburzają.
Wprawdzie, dieta przeciwzapalna wyklucza znaczną część spożywanych zwyczajowo pokarmów, zwiększając jednocześnie podaż substancji bioaktywnych, działających przeciwzapalnie.
Teraz przyjrzyjmy się filarom diety przeciwzapalnej, do głównych składników przeciwzapalnych diety należą:
1. Warzywa i owoce.
Zawarte w roślinach polifenole mają silne działanie przeciwzapalne. Ponadto stan zapalny wyciszają substancje antyoksydacyjne oraz błonnik pokarmowy, który wspomaga pracę jelit. Szczególnie korzystnie na redukcję stanu zapalnego oddziałują: owoce jagodowe (jagody, borówki, maliny, truskawki) oraz pomarańczowe warzywa i owoce (marchewka, pomidor, dynia). Konieczne jest, aby w diecie znajdowały się ciemnozielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż) oraz buraki.
2. Ryby, w szczególności tłuste ryby morskie.
Tłuste gatunki ryb, takie jak: śledź, makrela, łosoś, sardynki – są źródłem przeciwzapalnych kwasów z grupy omega-3.
3. Oliwa z oliwek, olej lniany, awokado.
Oleje roślinne zawierają głównie nienasycone kwasy tłuszczowe i są źródłem witaminy E. Przede wszystkim do tłuszczów roślinnych o przeciwzapalnym działaniu zaliczamy: oliwę z oliwek extra virgin, olej lniany, olej z wiesiołka, awokado.
Zasady komponowania diety przeciwzapalnej
Aby dieta przeciwzapalna odpowiednio działała, maksymalnie wspomagała układ odpornościowy i wyciszała stan zapalny musi być odpowiednio zbilansowana. Warto zaznaczyć, że uboga w białko dieta, oparta na samych warzywach i owocach, nie będzie dobrym rozwiązaniem żywieniowym. Choć świeże warzywa i owoce stanowią kluczowy element diety przeciwzapalnej.
Pamiętajmy, że dieta przeciwzapalna musi zawierać owoce, warzywa, produkty zawierające pełnowartościowe białko oraz zdrowe tłuszcze. W szczególności tłuste ryby.
Co ważne, dieta przeciwzapalna nie zawiera produktów wysoko-przetworzonych, słodyczy obfitujących w prozapalne kwasy tłuszczowe oraz tradycyjnych wypieków na bazie masła, cukru i pszenicy. Dieta przeciwzapalna ma inne, zdrowe opcje dla tego typu dań.
Ratunek dla trudnych przypadków
Najbardziej zalecanym i skutecznym modelem żywienia dla osób z mocno nasilonym stanem zapalnym i objawami choroby jest protokół autoimmunologiczny, dieta AIP.
Jaki model diety wybrać?
Zdecydowanie dieta przeciwzapalna jest modelem żywienia na całe życie. Dla każdego! Dla osób mocno chorych i tzw. trudnych przypadków najskuteczniejszą dietą przeciwzapalną jest Protokół Autoimmunologiczny. I od niego warto zacząć, aby szybko odzyskać zdrowie, a następnie rozszerzyć.
Jednak dieta oparta na zasadach protokołu autoimmunologicznego AIP, ze względu na dużą liczbę wykluczeń może być trudna do zbilansowania. Stąd przy ustalaniu planu żywienia warto skorzystać z pomocy naukowej i gotowych przepisów. Bowiem, wtedy nie musicie się martwić o to czy jadłospis jest odpowiednio skomponowany.
Bibliografia:
- Całkosiński I., Dobrzyński M., Całkosińska M. i wsp.: Charakterystyka odczynu zapalnego. Postepy Hig Med Dosw. (online) 2009; 63: 395-408.
- Calder P. C., Ahluwalia N., Brouns F. i wsp.: Dietary factors and low-grade inflammation in relation to overweight and obesity. British Journal of Nutrition 2011; 106: 1-78.
- Galland L.: Diet and inflammation. Nutrition in Clinical Practice 2010; 25: 634-640.
- Jarosz M., Respondek W.: Tkanka tłuszczowa – ważny narząd w organizmie człowieka. 119-147 w: Dietetyka oparta na dowodach red. Powiewierka E., MedPharm Polska, Wrocław 2016.
- Matulewicz N., Karczewska-Kupczewska M.: Insulin resistance and chronic inflammation. Postepy Hig Med Dosw 2016; 70: 1245-1258.
- Lasselin J., Capuron L.: Chronic Low-Grade Inflammation in Metabolic Disorders: Relevance for Behavioral Symptoms. Neuroimmunomodulation 2014; 21: 95–101.
- Milajerdi A., Saneei P., Larijani B. i wsp.: The effect of dietary glycemic index and glycemic load on inflammatory biomarkers: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Am J Clin Nutr 2018; 107: 593-606.
- Hosseini B., Berthon B. S., Saedisomeolia A. i wsp.: Effects of fruit and vegetable consumption on inflammatory biomarkers and immune cell populations: a systematic literature review and meta-analysis. The American journal of clinical nutrition 2018; 108: 136-155.
- Soysal P., Arik F., Smith L. i wsp.: Inflammation, Frailty and Cardiovascular Disease. Adv Exp Med Biol 2020; 1216: 55-64.
- Hajihashemi P., Haghighatdoost F.: Effects of whole-grain consumption on selected biomarkers of systematic inflammation: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of the American College of Nutrition 2019; 38: 275-285.
- Moosavian S. P., Rahimlou M., Saneei P. i wsp.: Effects of dairy products consumption on inflammatory biomarkers among adults: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases 2020; 30: 872-888.
- Salehi-Abargouei A., Saraf-Bank S., Bellissimo N. i wsp.: Effects of non-soy legume consumption on C-reactive protein: a systematic review and meta-analysis. Nutrition 2015; 31: 631-639.
