W tym wpisie odpowiem na trudne pytanie: Jak rozpoznać IBS? Bowiem, rozpoznanie zespołu jelita drażliwego nie zawsze jest łatwe i często przysparza dużo kłopotów lekarzom. Wymaga bardzo uważnej oceny klinicznej oraz wnikliwej obserwacji, aby niepotrzebnie nie wykonywać licznych, dodatkowych badań.
Objawy IBS
Z definicji IBS określa się jako „dyskomfort” od strony układu pokarmowego, związany z czasem i intensywnością występowania objawów. Typowe dla IBS jest brak jakichkolwiek zmian w obrazie klinicznym. Kolonoskopia, gastroskopia, a także inne badania nie wykazują żadnych nieprawidłowości. Dlatego też mówi się, że IBS nie istnieje jako jednostka chorobowa. Jednak mimo to, osobiście uważam, że z pewnością możemy zaliczyć ją do grupy schorzeń układu pokarmowego.
Ponadto, według dawnych kryteriów typowym objawem IBS było ustępowanie lub złagodzenie bólów po wypróżnieniu. Jednak obecnie, w świetle najnowszych danych, bóle brzucha nie są związane tylko z wypróżnieniem. Zatem, IBS można rozpoznawać także u pacjentów, u których po oddaniu stolca bóle nie zmniejszają się, a nawet ulegają nasileniu.
U osób z IBS bóle brzucha są niecharakterystyczne, o różnej i zmiennej lokalizacji, ale najczęściej umiejscowione w podbrzuszu. W przeciwieństwie do objawowej choroby uchyłkowej, w której na ogół są umiejscowione w lewym dole biodrowym. Warto zaznaczyć, iż niewystępowanie bólu brzucha nie wyklucza IBS.
Czy mam IBS? Jak rozpoznać IBS?
Osoby z IBS skarżą się na przewlekle nawracające wzdęcia, uczucie parcia, pilną potrzebę wypróżnienia lub uczucie niepełnego wypróżnienia, zmianę liczby oddawanych stolców, nieprawidłowe uformowanie i/lub obecność śluzu w stolcu. Sytuacje stresogenne dodatkowo nasilają wyżej wymienione objawy. Ponadto, chorzy często sugerują, że spożywanie posiłków nasila przykre dolegliwości. Nie są w stanie ustalić co dokładnie im szkodzi. Obwód brzucha zmienia się znacząco w ciągu dnia i jest skorelowany z nasileniem dyskomfortu trawiennego. Objawy te pomagają w prawidłowym rozpoznaniu IBS. Należy podkreślić, że dolegliwości te muszą mieć charakter stały i utrzymywać się minimum 3 miesiące.
Do objawów zespołu jelita drażliwego należą:
- bóle brzucha,
- zmiana częstości wypróżnień,
- zmiana konsystencji stolca,
- wzdęcia.
Ze względu na rodzaj dominujących objawów wyróżnia się cztery postacie zespołu jelita drażliwego:
- zespół jelita drażliwego z dominującą biegunką,
- zespół jelita drażliwego z dominującym zaparciem,
- zespół jelita drażliwego naprzemienna – gdy częstość biegunek i zaparć jest zbliżona.
U dużej grupy pacjentów mogą nakładać się dodatkowo objawy niestrawności, choroby refluksowej przełyku oraz zespołu rozrostu bakteryjnego (SIBO, small intestinal bacterial overgrowth).
Podkreślić należy również, że pacjenci z IBS często zgłaszają objawy spoza przewodu pokarmowego. Takie jak: bóle głowy, migrena, bóle mięśni, znużenie i przewlekłe zmęczenie, zaburzenia snu, seksualne, psychiczne (zwłaszcza lękowo-depresyjne) oraz w oddawaniu moczu.
IBS jest ściśle skorelowane z występowaniem objawów spoza układu pokarmowego.
Typowe jest, że osoby cierpiące na IBS doświadczają zaburzeń psychicznych. Niestety dalej niewielka ilość lekarzy zwraca uwagę na rolę kondycji jelit w przebiegu zaburzeń psychicznych.
Jak rozpoznać IBS? Jak leczyć? Co zrobić?
Złotym standardem w leczeniu IBS jest poprawa kondycji układu pokarmowego oraz odpowiednia dieta. Zaburzona czynność jelit zazwyczaj wiąże się z nietolerancją na pewne składniki pokarmowe, które muszą zostać czasowo lub stale wyeliminowane z diety. Ze względu na podobne spektrum objawów bezwzględnie należy wykluczyć inne schorzenia układu pokarmowego. Takie jak: celiakia, choroby zapalne, zakażenia wirusowe, bakteryjne itp. Przydatna może być współpraca z dietetykiem, który wskaże i nauczy jak prawidłowo dobierać produkty, aby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości.
Bibliografia:
- https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/zespol-jelita-drazliwego-ibs-objawy-przyczyny-i-leczenie,176,n,192
- Adrych, K. (2018). Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 12, No. 6).
- Lewandowska, A., & Pardowski, L. (2008). Zespół jelita nadwrażliwego-jedno schorzenie czy wielo chorób? Uwagi o ewolucji kryteriów diagnostycznych IBS. Gastroenterologia Polska/Gastroenterology, 15(1).
