Alergia na białka mleka jest istotnym problemem klinicznym. Po pierwsze, coraz większej ilości osób produkty nabiałowe szkodzą, po drugie, pojawia się pytanie: Co tak właściwie uczula w krowim mleku? W tym wpisie szczegółowo przedstawiam ten temat.

Co uczula w krowim mleku?

Definicja mleka jest pojęciem ogólnym. Gdyż, mleko krowie zawiera około 20 białek. I to nie mleko, jako produkt w całości uczula, lecz pojedyncze jego frakcje, które są właśnie źródłem nadwrażliwości. Przede wszystkim, do miana alergenów głównych zalicza się białka serwatki i kazeiny.

Do najważniejszych alergenów mleka krowiego mleka należą:

  • α-laktoalbumina – ALA ,
  • β-laktoglobulina – BLG,
  • albumina surowicy bydlęcej – BSA,
  • immunoglobuliny bydlęce,
  • kazeina,
  • laktoferyna bydlęca – LF.

A co z laktozą?

Pewnie teraz część z Was myśli: a co z laktozą? Słuszne pytanie 😉 Owszem laktoza jest substancją często nietolerowaną, jednak nie możemy o niej mówić w kontekście uczuleń czy alergii. W rzeczywistości nietolerancja laktozy, wynika z zaniku lub niedostatecznej produkcji enzymu laktazy, który odpowiada za rozkład cukru, jakim jest laktoza. W przypadku podania brakującego enzymu z zewnątrz niepożądany efekt zanika. Jest to reakcja szybka, dosyć łatwa do ustalenia. Objawia się w postaci manifestacji od strony układu pokarmowego (biegunka, wzdęcia, przelewania). Zupełnie o innej patogenezie i wpływie na organizm ludzki, niż kwestia uczulenia na krowie mleko, jakie omawiam w tym wpisie.

Skład Mleka.

Aby dobrze zrozumieć i poznać, co uczula w krowim mleku, przeanalizujmy jego skład. W składzie mleka wyróżniamy: kazeinę, białka serwatkowe, związki azotowe niebiałkowe. Stosunek białek serwatki do kazeiny, w mleku krowim wynosi 20:80.

  • Kazeina – to najważniejsze białko mleka. Jej zawartość w mleku krowim wynosi 2,4–2,6%.W przypadku uczulenia na kazeiną czynnikiem alergicznym jest frakcja α. Alergia ta ustępuje przy zamianie mleka krowiego na kozie.
  • Albuminy – wyróżniamy alfa-lakto-albuminę, β-lakto-globulinę i albuminę surowicy krwi. α-laktoalbumina to białko stanowiące około 25% białek serwatki i 5% ogólnej zawartości proteinowej mleka. Należy do głównych alergenów uczulających. Pełni funkcje regulatorowe w procesie syntezy laktozy. β-lakto-globulina ulega degradacji podczas silnego ogrzania, zaś α-lakto-albumina jest bardziej odporna na wysokie temperatury. Zatem pasteryzacja (80–90 °C) nie powoduje jej degradacji, w związku z tym zawsze pozostaje ona w serwatce.

β-lakto-globulina jest nieobecna w mleku ludzkim. Co ciekawe, w niektórych przypadkach, zaobserwowano występowanie alergii krzyżowej między α-laktoalbuminą a β-laktoglobuliną

W przypadku uczuleń na α-lakto-albuminę i albuminę surowicy krwi, najczęstsze objawy alergii to wysypki, pokrzywka, biegunki, kaszel. Co istotne, kaszel może doprowadzić do rozwoju astmy.

  • Immunoglobuliny. W mleku normalnym jest ich około 0,06%. W dużych ilościach występują w siarze. . Wyróżnia się 3 grupy immunoglobulin:
    • Typ G (IgG) – stanowi 90% całości globulin mleka bydła (u ludzi dominują IgA)
    • Typ M (IgM)
    • Typ A (IgA)
Co uczula w krowim mleku?

Co uczula w krowim mleku? Diagnostyka.

W kontekście uczuleń na mleko możemy wyróżnić 2 główne kategorie reakcji niepożądanych. A mianowicie są to IgE i IgG zależne.

  • Alergie IgE zależne. W ich przebiegu występują różne, często dokuczliwe objawy, takie jak bóle brzucha, zmiany skórne, wymioty, nudności, biegunki, wzdęcia, kaszel, katar, bóle głowy, opuchlizna, wysypka, pokrzywka, świąd itp. Przykład oferty diagnostycznej https://zdrowegeny.pl/test-polycheck-badanie-na-alergie-na-mleko-i-gluten
  • Nietolerancja IgG zależna. W ich przebiegu dochodzi do występowania różnych dolegliwości, które pojawiają się zazwyczaj dopiero po 24 godzinach (do 96 godzin) od spożycia nietolerowanego produktu. Wśród tych symptomów wymienia się m.in. wzdęcia, nudności, zaparcia, bóle brzucha, uczucie pełności, ale również zwiększoną męczliwość, bóle głowy czy zmiany skórne. Przykład oferty diagnostycznej https://zdrowegeny.pl/immunodiagdieta-28-igg

Co jeść gdy mleko uczula?

Po pierwsze, kluczem do podjęcia odpowiedniego postępowania dietetycznego jest diagnostyka i ustalenie co dokładnie, uczula nas w krowim mleku? Czyli, która dokładnie frakcja mleka szkodzi. Po drugie, zgodnie z wynikami badań możemy ustalić, czy i w jakiej formie produkty mleczne są dopuszczalne w diecie, czy może powinniśmy całkowicie zrezygnować z nabiału.

Przede wszystkim, mleko większości ssaków, m.in. kozie, owcze, ale także ludzkie, w znacznym stopniu, ma skład i właściwości podobne do mleka krowiego. Zatem, w przebiegu niektórych uczuleń należy wyeliminować mleko wszystkich ssaków. Jedynie, w przypadku alergii na kazeiną, dozwolona jest zamiana mleka krowiego na kozie. Zaś, najważniejsza różnica pomiędzy mlekiem krowim a ludzkim to brak w mleku matki β-laktoglobuliny oraz inny stosunek białek serwatki do kazeiny, który wynosi (60:40 w mleku kobiety i 20:80 w mleku krowim).

Bilbiografia;

  1. UKLEJA-SOKOŁOWSKA, N. A. T. A. L. I. A., & BARTUZI, Z. (2015). Epidemiologia i naturalny przebieg alergii na białka mleka krowiego. Alergia Astma Immunologia20(1).
  2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Mleko

Dietetyk Kliniczny i Sportowy.
Trener żywienia dyscyplin wytrzymałościowych.
Ekspertka od stanów zapalnych, chorób autoimmunologicznych oraz problemów jelitowych.
Założycielka poradni dietetycznej Zdrowa Micha by Marcelina Paszkowska. Dietetyk kliniczny laboratorium medycznego, Zdrowe Geny.
Autorka e-booków o diecie przeciwzapalnej oraz artykułów i publikacji naukowych z zakresu dietetyki sportowej i klinicznej.
Z pasji biegaczka.