Zakażenie Helicobacter pylori to poważny problem i zarazem wyzwanie diagnostyczne dla dietetyka. Bakteria wykazuje szereg negatywnych skutków zdrowotnych. Od licznych problemów od strony układu pokarmowego, aż po wyzwalanie stanów zapalnych i chorób z autoagresji. Zakażenie ze względu na szereg nieuogólnionych i nieswoistych objawów bywa trudne do rozpoznania.
Zatem, jeśli od dłuższego czasu odczuwasz niewyjaśnione bóle brzucha, niestrawność, wzdęcia, uciążliwą zgagę, niechęć do jedzenia, uczucie przepełnienia to koniecznie zajrzyj do dalszej części tekstu. W tym wpisie omówię, jakie są objawy, przyczyny i leczenie Helicobacter Pylori, bazując na praktycznej wiedzy z gabinetu dietetyka.
Poważny Problem Diagnostyczny.
Jako dietetyk, mogę śmiało powiedzieć, że Helicobacter Pylori to poważny problem społeczny. Podczas swojej, wieloletniej pracy dietetyka spotkałam liczne przypadki nierozpoznanego zakażenia u pacjentów. Osoby zakażone borykają się z licznymi, trudno wytłumaczalnymi problemami zdrowotnymi. Typowe objawy to: dolegliwości od strony układu pokarmowego, niedobory żelaza i/lub B12 i zwiększona aktywność układu odpornościowego.
Przeważnie zakażeniu towarzyszą bóle brzucha lub żołądka, a nawet opuchnięcia układu pokarmowego. Dolegliwości bólowe mają charakter ostry lub falowy, co bywa bardzo trudne do rozpoznania. Okresowe bóle łatwo pomylić z zatruciem, spożyciem nieświeżego pokarmu itp. Ponadto, u części osób zakażenie Halicobakter Pyroli może przebiegać bezobjawowo, jednocześnie oddziałując negatywnie na zdrowie. Wówczas, w tego typu przypadkach osoba zakażona może nie odczuwać nasilonych dolegliwości od strony układu pokarmowego. Zwłaszcza jeśli stosuje dietę opartą na zdrowych zasadach żywieniowych. W takich wypadach obserwujemy niewytłumaczone niedobory witamin u pacjenta (przeważnie żelazo i B12) oraz nadmierną aktywację układu odpornościowego.
Faktem jest, że zakażenie Helicobacter pylori skutecznie uprzykrza życie wielu osobom. Jak już wspomniałam, ze względu na różny przebieg zakażenia, ostra infekcja Helicobacter pylori nie zawsze jest łatwa do wykrycia. W efekcie, aktywna infekcja bakterią Helicobacter pylori potrafi rozwijać się latami w organizmie gospodarza, niosąc dramatyczne skutki. Bakteria jest głównym czynnikiem chorobotwórczym dla choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz raka żołądka, jak również dla innych typów chorób układu pokarmowego.
Objawy zakażenia
- zaparcia,
- brak apetytu,
- ból brzucha,
- bóle w nadbrzuszu,
- mdłości,
- zgaga,
- odbijanie,
- wzdęcia,
- chroniczne zmęczenie,
- problemy z wypróżnianiem (zaparcia, biegunki),
- niewyjaśnione niedobory żelaza, B12.
W praktyce, trafiają do mnie osoby, które objawów wskazujących na zakażenie, nie zostały skierowane przez lekarza na badanie w kierunku sprawdzenia obecności bakterii. Helicobacter Pylori stanowi poważny problem z perspektywy dietetyka. Dopiero diagnostyka, rozpoznanie i odpowiednie leczenie przynosi wybawienie dla pacjenta.
Helicobacter Pylori co to jest?
Helicobacter pylori to bakteria gram-ujemna bytująca w błonie śluzowej żołądka. Bakteria ta zasiedla część przedodźwiernikowej żołądka. Kiedy bakteria dostanie się do wnętrza organizmu, pobudza produkcję substancji, które wywołują stan zapalny żołądka.
Wynika to z faktu, że bakteria Helicobacter pylori ma zdolność ruchu pozwala na wnikanie w głąb błony śluzowej żołądka. Wówczas, wytwarza enzym ureazę, która powoduje rozkład mocznika w amoniak, przez co dochodzi do zmiany pH środowiska z kwaśnego na zasadowy.
Co więcej, u niektórych osób zakażenie układu pokarmowego przez Helicobacter pylori może przebiegać bezobjawowo.
Helicobacter pylori to choroba zakaźna
Uznano, że zapalenie żołądka wywołane przez H. pylori powinno być uważane za chorobę zakaźną. Bowiem, do zakażenia bakteria możne dojść w bardzo łatwy sposób. Często trudny do ustalenia. Po pierwsze, do infekcji może dojść w wyniku kontaktu ze śliną zainfekowanej osoby (picie ze wspólnych butelek, jedzenie ze wspólnego talerza).
Po drugie, poprzez jedzenie zanieczyszczonymi rękami. Zatem, dbanie o higienę powinno być kwestią zasadniczą. Brudne ręce to skupisko zarazków i częsta przyczyna zakażeń bakteryjnych, wirusowych, pasożytniczych.
Skutki
W rezultacie, zakażenie Helicobacter pylori powoduje rozwój choroby refluksowej przełyku oraz stanów zapalnych przewodu pokarmowego, co stanowi czynnik ryzyka raka żołądka. U osób zakażonych Helicobacter pylori jest ono 2 do 7 razy większe niż u osób niezakażonych. Wykazano, że połowa pacjentów z rakiem żołądka jest związana z zakażeniem Helicobacter pylori. WHO sklasyfikowała Helicobacter pylori jako czynnik rakotwórczy grupy I.
Ponadto, niewykryte i nieleczone zakażenie prowadzi do rozwoju wielu chorób.
Zakażenie Helicobacter pylori jest powiązane z wieloma chorobami spoza przewodu pokarmowego, takimi jak:
- Astma
- Niedokrwistość
- Bóle Głowy
- Hashimoto
- Choroba Parkinsona
- Pokrzywka
- Trądzik
- Łysienie Plackowate
- Choroby wątroby
- Zespół Sjogrena
- Małopłytkowość
Niestrawność
Częstym, wspólnym mianownikiem osób dotkniętych zakażeniem jest dyspepsja, potocznie zwana niestrawnością. Wówczas, występuje szereg przewlekłych dolegliwości ze strony układu trawienia oraz zespół objawów zlokalizowanych w nadbrzuszu. Osoby cierpiące na niestrawność odczuwają uczucie pełności, ból, pieczenie w nadbrzuszu, szybkie uczucie sytości, rozpieranie, a także niechęć do jedzenia. Często nadużywają leków zobojętniających kwas żołądkowy, tak zwanych leków na zgagę.
Diagnostyka Helicobacter Pylori u Dietetyka
Pamiętajmy, że nie należy leczyć bakterii bez jej rozpoznania. Warunkiem do rozpoczęcia leczenia jest potwierdzenie zakażenia w wynikach badań. Występowanie samych objawów nie jest wystarczające do postawienia rozpoznania. W tym celu konieczne jest wykonanie odpowiedniej diagnostyki.
Najbardziej miarodajne jest badanie bezpośrednio z wycinku przewodu pokarmowego, pobranego w trakcie gastroskopii. Jednak, jest to bardziej inwazyjna forma diagnostyki. Mniej inwazyjną i zarazem tańszą opcją jest badanie antygenu kału w laboratorium.
Istotne jest, że na obniżenie dokładności badania może wpływać:
- stosowanie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (leków na zgagę)
- stosowanie leków z grupy H2-blokerów
- zażywanie antybiotyków
Nie należy przyjmować wyżej wymienionych substancji przed wykonaniem badania. Z tego względu konieczne jest odstawienie leków na 1–2 tygodnie przed terminem planowanego badania.
Co zrobić?
Jak już wspomniano, bakteria często nie zostaje zdiagnozowana, skutecznie uprzykrzając życie gospodarza. Jeżeli, od dłuższego czasu cierpimy na trudne do określenia dolegliwości trawienne, niedobory żelaza lub B12, z pewnością nie powinniśmy bagatelizować objawów.
W takiej sytuacji, w pierwszej kolejności należy skonsultować się z lekarzem. Jednak Ci nierzadko nie podchodzą odpowiednio do pacjenta i szukają innego wytłumaczenia problemów. W efekcie pacjent zostaje pozostawiony sam sobie, a problem nierozwiązany. Wówczas pomocna może być konsultacja z dietetykiem, który dokona wywiadu, sprawdzi aktualny stan zdrowia w obrazie klinicznym i zaleci odpowiednią diagnostykę. Badania w kierunku obecności aktywnego zakażenia można też wykonać we własnym zakresie. Koszt antygenu Halicobakter Pyroli w kale to wydatek rzędu 50-60 zł. Zatem, jest to niedroga, bardzo rzetelna forma diagnostyki.
Bibliografia:
- Fischbach W, Malfertheiner P. Helicobacter Pylori Infection. Dtsch Arztebl Int. 2018 Jun 22;115(25):429-436. doi: 10.3238/arztebl.2018.0429. PMID: 29999489; PMCID: PMC6056709.
- Fischbach, W., & Malfertheiner, P. (2018). Helicobacter Pylori Infection. Deutsches Arzteblatt international, 115(25), 429–436. https://doi.org/10.3238/arztebl.2018.0429
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Helicobacter_pylori
